فرم تحقیق از موکل

تهیه و تنظیم «فرم تحقیق از موکل» یکی از امور بسیار مهم در روابط فی مابین وکیل و موکل است. که متاسفانه اغلب همکاران وکیل کمتر به آن توجه نموده و یا به سادگی از آن صرفنظر میکنند. هر چند که عموم وکلا به هنگام اولین ملاقات با موکل خود به منظور اشراف هر چه بیشتر نسبت به دعوی موکل با سوالات گوناگون سعی در روشن نمودن نکات مبهم پرونده دارند، لیکن از تنظیم فرم کتبی تحقیق خودداری نموده و نیازی به وجود آن نمیبینند. حال آنکه طرح بسیاری از شکایات انتظامی در دادسرای کانون ریشه در عدم تنظیم فرم  تحقیق دارد. به همین دلیل است که اساتید ما اصرار بر تنظیم این فرم داشته و حتی وسواس خاصی در تنظیم آن دارند.

البته باید توجه داشت که تنظیم فرم تحقیق از موکل، وکیل را از تنظیم قراردادمالی مبرا نمیکند. همچنانکه تنظیم قرارداد مالی نیز به خودی خود مبین تحقیق از موکل نبوده و نمیتواند گویای نکاتی باشد که در فرم تحقیق ذکر میگردد.

فرم تحقیق حاوی نکات و اطلاعات کلی در مورد موکل و موضوع دعوی اوست حال آنکه قرارداد مالی صرفاً مربوط به میزان حق الوکاله و نحوه پرداخت آن است.

وجود فرم تحقیق از موکل در روابط فی مابین وکیل و موکل موجب حفظ حقوق متقابل وکیل و موکل است. چرا که اولا موکل حسب الاظهار خود مطالبی را در مورد دعوی خود به وکیل انتقال داده و در خصوص آنها مسئولیت خواهد داشت. ثانیاً وکیل به حدود و ثغور دعوی موکل و اقدامات خود اشراف داشته و از این حدود پا فراتر نخواهد نهاد.

اغلب مراجعین دفاتر وکالت از حقوق و تکالیف خود آگاه نبوده و احساس میکنند که این وکیل است که باید تمامی جزئیات راجع به وکالت و نحوه دفاع را برایشان تشریح نماید. که صد البته این انتظار، انتظار بجا و به حقی است. از سوی دیگر بسیاری از همکاران به دلیل روزمره گی این مسائل توجهی به این نیاز موکل ننموده و تصور میکنند تکلیف ایشان فقط در طرح درست دعوی یا دفاع به شیوه صحیح است. حال آنکه معنی تفهیم اثرات عدم پیشرفت دعوی به موکل چیزی جز این نیست. بدیهی است عدم توجه به این امر نهایتاً اختلافات فیمابین وکیل و موکل را دامن زده و نهایتاً موجب رنجش هر دو طرف میگردد. در حالیکه اگر فرم تحقیق از قبل تنظیم شده باشد، حد و مرز حقوق و تکالیف دو طرف مشخص بوده و کدورتی نیز بوجود نخواهد آمد.

فرم تحقیق از موکل شکل ثابتی ندارد و وکیل بسته به نوع دعوی و شرایط آن میتواند تحقیق بعمل آورده و آن را مکتوب نماید. همچنین شیوه تحقیق نیز میتواند بنا به تجربه و سلیقه وکیل متفاوت باشد. لیکن اموری را که در فرم تحقیق لزوماً باید مد نظر قرار داد به شرح ذیل است:

-مشخصات فردی موکل(نام و نام خانوادگی، نام پدر، شغل، سن،شماره شناسنامه و کد ملی، سابقه کیفری)

-اقامتگاه موکل و طرف دعوی و تاکید به اینکه تغییر اقامتگاه باید بلافاصله به وکیل اعلام شود.

-تعیین موضوع وکالت و شرح دعوی موکل

-تعداد پرونده های موکل حتی الامکان با ذکر کلاسه پرونده و احتمالا سوابق طرح دعوی

-تفهیم این مهم که تعهد وکیل راجع به کدام یک از پرونده های موکل است

-تصریح به مدارک و مستندات موکل و تصدیق اصالت آنها توسط وی

-تفهیم عدم پیش بینی نتیجه دعوی و تاکید به عدم تعهد به نتیجه و عدم ارتباط پرداخت حق الوکاله با نتیجه دعوی

-تعیین موقع وکالت از جهت مراحل دادرسی (دادسرا، بدوی، تجدیدنظر، فرجام، اعاده دادرسی، اجرا و …)

-تفهیم اثرات قانونی عدم پیشرفت دعوی، و مسئولیت کیفری و حقوقی ناشی از طرح دعوی

-تصریح به چگونگی ابلاغ موارد قانونی ( شفاهی، کتبی، تلفنی، فکس یا پیام کوتاه) برای پرداخت هزینه ها، اعتراضات،ارائه اصول اسناد و …

توصیه میگردد هریک از موارد یاد شده به تفکیک برای موکل توضیح داده شده و به امضاء وی برسد. همچنین لازم است اطلاعات مربوط به هویت موکل از طریق امضاء فتوکپی کارت ملی که اصل آن به رویت وکیل رسیده است احراز گردد. درصورتیکه موکل فاقد سواد کافی است الزاماً باید موارد فوق در حضور یک نفر باسواد که ترجیحاً از نزدیکان موکل است به موکل تفهیم گردیده و اثر انگشت یا امضاء موکل نیز توسط شخص یاد شده گواهی گردد همچنین فتوکپی کارت شناسایی وی نیز اخذ و ضمیمه پرونده گردد.

مجتبی زمانی

وکیل پایه یک دادگستری

دادیار انتظامی دادسرای کانون وکلای مرکز